تکثیر و پرورش گیـاه وانیل

  وانیل یـا ورق قٌماریمـیوه گیـاهی هست از خانواده ثعلب هاOrchidaceae، راه تشخیص وانیل این گیـاه دارای پایـه ای رونده بوده بومـی جنگلهای مرطوب قاره آمریکا است.دانـه های این گیـاه را بعد از فرآوری تخمـیر مـی کنند که تا عطر مطبوع آنـها بیرون بیـاید و عموماً بصورت پودر یـافت مـیشود و در بعضی موارد آنرا با الکل اتیل و آب مخلوط کرده کـه بصورت عصاره وانیل بـه بازار عرضه مـیشود کـه عموماً حاوی 35% الکل مـی باشد. راه تشخیص وانیل عصاره وانیل ممکن هست دارای شکر، شربت ذرت و یـا پروپیلن گلیکول نیز باشد. راه تشخیص وانیل معروفترین کاربرد این گیـاه درون ایران درون شیرینی پزی و ساخت بستنی است.سرخپوستان توتوناک سازندگان اولیـه وانیل بودند.وانیل بعد از زعفران گران قیمت ترین ادویـه است. وانیل به منظور اولین بار درون قرن شانزدهم مـیلادی توسط آزتک ها استفاده مـیشد. فاتحان اسپانیـایی، درون سراسر آمریکای مـیانـه و مکزیک امروزی مردمانی را یـافتند کـه از وانیل درون نوشیدنی ها و غذاهایشان استفاده مـید.
پس از آن وانیل بـه اسپانیـا آورده شد و برای طعم و عطر دهی یک نوشیدنی شکلاتی استفاده شد. این نوشیدنی از مخلوط دانـه های کاکائو، وانیل، ذرت، آب و عسل درست شده بود. دامنـه مصرف این نوشیدنی بـه انگلستان ، فرانسه و در اوایل قرن هفدهم مـیلادی بـه کل اروپا گسترده شد.

درخت وانیل گیـاهی هست پایـا خزنده یـا بالا رونده ،دارای ساقه سبز دراز،برگهای متناوب،پهن،نرم،ضخیم،بیضی شکل و نوک تیز سبز و تعداد زیـادی ریشـه های هوایی کـه از کنار هر برگی بیرون مـی اید کـه با کمک آنـهابه تنـه درختان مجاور مـی چسبد و بالا مـی رود.

پرورش گیـاه وانیل 

نحوه تکثیر گیـاه

تکثیر و زراعت گیـاه وانیل بـه سختی صورت مـی گیرد و بنابراین وانیل طبیعی گران مـی باشد. تکثیر گیـاه وانیل معمولاً از طریق قلمـه ساقه صورت مـی گیرد. درون دانـه های سبز و بی طعم کشت شده وانیل وجود ندارد. این دانـه ها حتما جهت تولید وانیل بـه 3 که تا 6 ماه فرآوری نیـاز دارد. بهترین وانیل از غلافهایی بـه دست مـی آید کـه طول آنـها 25 که تا 15 سانتی متر و قطر آنـها 12 که تا 10 مـیلی متر است. درون موقع برداشت محصول سبز رنگ هست ولی بعدا تیره رنگ مـی شود.

تاریخچه وانیل

این گیـاه ابتدا درون مکزیک و گواتمالا پرورش پیدا کرده و در هیچ جای دیگر دنیـا نبوده. اسپانیـایی ها بعد از رسیدن و تسلط بر مکزیت تلاش د درون جاهای دیگری این گیـاه را بکارند کـه البته با ناکامـی مواجه شدند. اما قدرت اسپانیـایی ها موجب شد کـه آنان سالیـان دراز یک تازه مـیدان بازار جهانی وانیل باشند.

در سال 1873 مـیلادی یک گیـاه شناس بلژیکی بـه نام شارل مورن (charles Morren) توانست پی ببرد کـه نوع ویژه ای از زنبورها کـه در مکزیک پیدا مـی شوند و یک پرنده کوچک نوک تیز بـه نام (Humming birds) عامل اصلی انتقال هاگ یـا گرده افشانی گیـاه وانیل بوده و تولید مثل این گیـاه تنـها از طریق این دو موجود انجام مـی پذیرد.

شارل مورن توانست درون گلخانـه ای بـه صورت مصنوعی گرده افشانی را روی گیـاه وانیل آزمایش کند. همزمان با وی درون سال 1841 مـیلادی نیز یک سیـاه پوست توانست بعد از پی بردن بـه این سیستم طبیعی ، روش مصنوعی گرده افشانی به منظور گیـاه وانیل را ابداع کند . نتیجه کار وی ، آزاد شدنش از قید بردگی بود.

امروزه درون نقاط بسیـاری از جهان بـه کشت و پرورش وانیل اقدام مـی شود اما محصولات با کیفیت ماداگاسکار و جزیره ( Reunion) و مکزیک درون صدر آن قرار دارند. امروزه یک زن ماهر درون مزارع وانیل مـی تواند با استفاده از یک خاربلند کاکتوس و یـا بامبوس 1000 که تا 15000 گیـاه وانیل را بـه صورت مصنوعی باور کند.اندونزی (جاوه) ، زانزیبار و تاهیتی نیز از جمله تولید کنندگان وانیل بـه حساب مـی آیند.محصول ماداگاسکار و Reunion کـه به نام «وانیل بوربون» معروف هست (به سبب نام قدیمـی فرانسوی جزیره (Reunion) کـه در آن زمان II Bourbon نام داشت) دارای رنگ تیره تر و بویی بسیـار قوی تر است.

کاشت ونگهداری گیـاه وانیل

این گیـاه بومـی مناطق مرطوب و حاره و در جنگلهای مرطوب جنوب شرقی مکزیک و آمریکای مرکزی و هند غربی و آمریکای جنوبی مـی روید و ساقه های پیچیده ان که تا ارتفاع حتی 100 متر نیز ممکن هست برسند و تا بالاترین ارتفاع درختان بزرگ جنگلی نیز بالا مـی رود. ماده معطر وانیل از مـیوه این گیـاه گرفته مـی شود.مـیوه آن بـه شکل غلاف لوبیـا هست و قبل از اینکه کاملا برسد آن را مـی چینند و خشک مـی کنند درون موقع چیدن ،مـیوه ها عطری ندارند ولی بعد از اینکه چیده شد درون دوران خشک و عمل آوردن ان ،عطر مطبوع وانیل درون آن ایجاد مـی شود.گلهای آن بـه شکل خوشـه و تعداد 20-15 گل درون هر گروه و تلقیح گلها بـه طور طبیعی انجام نمـی گیردو گلها را یکی یکی حتما کمک کرد کـه تلقیح شوند،زیرا استیگماتهای گلها از یک تیغه ای پوشیده شده کـه تلقیح فقط بـه کمک حشراتی انجام مـی گیرد کـه به قدر کافی به منظور تلقیح گلها وجود ندارند بـه این علت هست که به منظور داشتن ثمر کافی حتما تلقیح مصنوعی نمود.به همـین دلیل معمولا با هرس وانیل ترتیبی مـی دهند کـه ارتفاع گیـاه 3-2 متر بیشتر نشده هست و گلها درون دسترس انسان باشد.بهترین وانیل از غلافهایی بـه دست مـی آید کـه طول آنـها 25-15 سانتی متر و قطر آنـها 12-10 مـیلی متر است.در موقع برداشت محصول سبز رنگ هست ولی بعدا تیره رنگ مـی شود.پس از برداشت معمولا غلافها را به منظور مدت 3-2 دقیقه درون ش 65-60 درجه فرو مـی برند ،بعد آنـها را درون داخل جعبه ای دو جداره کـه مابین دو جدار پشم گذارده شده مـی گذارند و مدت 24 ساعت داخل این جعبه سربسته نگهداری مـی شود و این یک گرم خانـه طبیعی هست که دراین مدت 24 ساعت نوعی تخمـیر درون آن انجام مـی گیرد.

پس از آن غلاف ها را بیرون آورده درون محلی کـه به ارتفاع یک متر از سطح زمـین باشد درون مقابل نور خورشید آویزان مـی کنند کـه ضمن تهویـه کامل با حرارت آفتاب خشک شود.این دوران خشک شدن که تا یک هفته طول مـی کشد و در این مدت رنگ غلافها از سبزی بـه قهوه ای و قهواه ای تیره و سیـاه تبدیل مـی شود و همـین کـه کاملا نرم شد و شروع بـه پژمرده شدن نمود ،آنـها را به منظور خشک شدن داخل گرم خانـه مـی کنند کـه مدت 3-2 ماه مـی ماند وپس از اینکه رسوبت ان بـه 40-30 درصد مـی رسد آنـها را از گرم خانـه بیرون مـی آورند. وانیل اصل بـه شکل یک چوبه یـا غلاف باریک سیـاه رنگ هست که حتما آن را بـه وسیله یک چاقوی تیز شکافت و با پشت چاقو خمـیر درون آن را درآورد و داخل سس ها یـا خمـیرها ریخت.

در واقع وانیل گیـاهی هست از خاندان ارکیده ها کـه در زمره گیـاهان پیچکی بـه شمار آیند . بلندی آن ، گاهی بـه 10 متر هم مـی رسد و از بزرگ ترین اعضای گروه ارکیده هاست. غنچه زیبای آن بـه رنگ های سفید ، زرد و یـا سبز هست که تنـها چند ساعت دوام مـی آورد. محصول این گیـاه غلاف های بلندی بـه شکل غلاف های لوبیـا مـی باشد کـه در حالت تازه بدون عطر و مزه هستند و پس از تخمـیر ،تبدیل بـه شاخه یـا غلاف خوشبوی وانیل مـی شوند.

روش مصرف:

بهترین روش مصرف ان بـه صورت گرد هست و مقدار آن 2 - 25/0 گرم است.

گرد وانیل:برای تهیـه گرد وانیل مقداری وانیل گرفته و معادل آن قند خرد کرده و هر دو را درون هاون آهنی نرم کوبیده و از صافی ابریشمـین بیرون کنند و ها را باز با همان مقدار قند داخل کرده خوب بکوبید و از الک نرم داروسازی رد کنند و با هم مخلوط مـی نمایند.

قرص وانیل:وانیل 30 گرم، قند 200 گرم، صمغ عربی 2 گرم، آب بـه مقدار کافی کوبیده و نرم با آب مخلوط کرده، قرص های وانیلی بسازید.

خواص وانیل

گیـاه وانیل دارای گل های شیپوری شکل است. وانیل علاوه بر داشتن بوی مطبوع، خواص متعددی نیز دارد.

خواص ضدباکتریـایی آن به منظور درمان آکنـه مفید هست و درون پاکسازی پوست و کاهش جوش و آکنـه موثر است.

غنی از آنتی اکسیدان است. علایم پیری مانند خط های ریز، چین و چروک و لکه های مربوط بـه سن را کاهش مـی دهد.

روغن آن باعث رشد مو مـی شود.

استشمام بوی آن، افسردگی و اختلالات مربوط بـه اضطراب را برطرف مـی کند.

مصرف مکمل های وانیل همراه با ورزش و رعایت رژیم غذایی، باعث کاهش وزن مـی شود.

برای رفع حالت تهوع، چند قطره عصاره وانیل را درون یک لیوان آب بریزید و به آرامـی مـیل کنید.
عصاره این گیـاه گلودرد، سردرد و سرفه را رفع مـی کند.
همانند کپساسین درون فلفل، این ترکیب تاثیر مثبتی روی سیستم اعصاب مرکزی دارد. وانیل حاوی ماده ای هست که با دندان درد و عفونت دندان مقابله مـی کند.

علایم مربوط بـه قاعدگی را برطرف مـی کند.

دارای خواص ضدالتهابی هست و التهاب پوست را کاهش مـی دهد.

مخلوطی از کمـی عصاره وانیل، یک لیوان آب ولرم و کمـی شکر، مـی تواند تب کودکان را کاهش دهد و با عفونت مقابله کند.

مضرات وانیل

وانیل و سلامت پوست

پوسته وانیل دارای دانـه های ریز معطری هست که درون شیرینی پزی و ساخت لوازم آرایشی کاربرد دارد. این دانـه ها دارای مولکول هایی هستند کـه در جوان ماندن و شادابی و طراوت پوست موثر است.

در گذشته از وانیل تازه به منظور مراقبت های پوستی درون مقابل نور خورشید استفاده مـی د. تحقیقات نشان مـی دهد کـه دانـه های وانیل دارای مولکول هایی هستند کـه برای پوست خاصیت التیـام بخشی و ترمـیمـی دارند.

بر اساس آزمایشات، مولکول های وانیل عملکرد پوست را تحریک مـی کند و باعث تسریع درون رشد پوست مـی شود. متخصصان اظهار د:مولکول های وانیل درون انسجام پوست، فرآیند جذب آب، طراوت، تازگی و استحکام پوست موثر هستند.

به گفته متخصصان، وانیل درون تمام دنیـا درون درمان های پیری پوست کاربرد دارد. از ترکیب وانیل با روغن کنجد یـا آفتابگردان خمـیری بدست مـی آید کـه از خشکی پوست جلوگیری کرده و باعث نرمـی و لطافت آن مـی شود.

کاربردهای صنعتی

وانیل درون ایران درون تولید شیرینی و بستنی استفاده مـی شود. اسانس وانیل درون نوشابه های بدون گاز و تعداد زیـادی از دسرها و پودینگ ها مخصوصا درون شکلات استفاده مـی شود. یکی از اجزای مـهم صنایع عطرسازی وانیلین بود و هنوز هم از مواد سازنده عطر سازی است. درون ایران وانیل را بـه شکل پودر سفید و تقریبا گران قیمتی مـی شناسند و از آن استفاده مـی کنند. این پودر درون اصل محصولی شیمـیایی هست به نام «وانیلین» کـه براساس بو و مزه وانیل اصلی تهیـه و تولید مـی شود و به مقدار زیـاد و با قیمت ارزان درون اختیـار مصرف کنندگان قرار مـی گیرد. وانیلین تنـها یکی از 36 بوی گوناگون وانیل را دارد و از دیگر خواص طبیعی وانیل درون پودر وانیلین خبری نیست. وانیل اصل بـه شکل یک چوبه یـا غلاف باریک سیـاه رنگ هست که حتما آن را بـه وسیله یک چاقوی تیز شکافت و با پشت چاقو خمـیر درون آن را درآورد و داخل سس ها یـا خمـیرها ریخت.

مضرات مصرف وانیل

در شرایطی کـه از وانیل (یـا وانیلین) بـه مقدار زیـاد استفاده مـی شود امکان پیش آمدن حالت هیپنوز و بی حسی کامل وجود دارد. وانیلین درون مواردی نیز اثراتی مشابه کافئین از خود نشان مـی دهد کـه تأثیر آن بر سیستم عصبی و فشارخون بسیـار شبیـه بـه آثار کافئین است.

ماده استیل کولین موجود درون وانیلین نیز مـی تواند همچون ماده (Kobratoxin) کـه در زهر مارهای سمـی وجود دارد عمل کند. استفاده زیـاد از وانیلین مـی تواند آثاری شبیـه (Phencyclidine) از خود بروز دهد. این ماده کـه با نام (Angel Dust) معروف هست دارای توانایی تخدیر مـی باشد.

افرادی کـه دچار زخم معده سوزااراحتی اعصاب مـی باشند، حتما در مصرف وانیل احتیـاط نمایند. زیـاده روی درون مصرف وانیل موجب مسمومـیت - سردرد و تشنج مـی گردد. دیگر اینکه درون شرایطی کـه از وانیل بـه مقدار زیـاد استفاده مـی شود امکان پیش آمدن حالت هیپنوز و بی حسی کامل وجود دارد.

وانیل ، چگونـه گیـاه وانیل را درون منزل پرورش دهیم ؟

: راه تشخیص وانیل



[وانیل | چگونـه گیـاه “وانیل” را درون منزل پرورش دهیم راه تشخیص وانیل]

نویسنده و منبع: namnak.com | تاریخ انتشار: Fri, 20 Jul 2018 01:21:00 +0000